ANALİZ KAPANIŞ KONTROLLERİ
Bu zamana kadar yazdığımız maddeler siz bunu alışkanlık haline getirince ve bir düzene koyunca 1-2 saatinizi alacak maddeler.
Elinizde ne kadar çok bilgi olursa bu iyidir, ama bilgi olsun elimde diye de şirketleri sürekli arayıp, her bilançoyu satı satır okuyup bilgi yığını yapmayın. Bu yazdıklarım ana bilgiler yeterli, sonrası zaten biraz acemice, doğaçlama ve içinize doğduğu şekilde olsun.
Hisse analizi ile ilgili konular ve sıralamaları;
1- Şirketi tanıma, okuma linki burada
2- Büyük , küçük şirket Link, burada
3- Büyüme hızı link burada ve ayrıca bu konu
4- Kusursuz hisse link burada
5- Uzak durulması gereken hisse link burada
6- Fiyat kazanç (F/K) oranı link burada
7- Örnek ideal şirket Link burada
8- Fiyat kazanç oranı (F/K) nasıl hesaplanır? link burada
9- Bilanço okumak ; link burada
10- Şirketin borç durumu link burada
11- Şirketin defter değeri link burada
12- Şirketin nakit akışı link burada
13- Şirketlerin ürün stok miktarları link burada
14- Analiz sonrası izlem ve gözlem link burada
15- Kapanış ve özet bilgiler link burada
Hisselerinizin analizi için gerekli olan bilgileri sıralayalım;
- Fiyat/ kazanç oranı. İlgilendiğim şirketin fiyat/kazanç oranı aynı sanayideki rakip kuruluşlara göre yüksek mi, düşük mü? Bu konunun detaylarını buradan okuyabilirsiniz.
- Yatırımcı kurumlar kuruluş hisselerinin ne kadarına sahip? Bu yüzde ne kadar düşükse sizin için o kadar iyi.
- Şirket yöneticileri şirketin hisselerini alıyor mu? Şirket kendi hisselerini geri alıyor mu? Her ikisi de olumlu işarettir.
- Kazanç artış oranı. Kazançlar düzenli ve dengeli mi yoksa her döneme göre değişiyor mu? (Kazançların fazla önem taşımadığı tek hisse türü mal varlığı açısından güçlü şirketlerin hisseleridir.)
- Şirketin bilançosu sağlam mı, zayıf mı (borç/öz sermaye oranı), uzmanlar mali durumuna kaç puan veriyor? Bilanço okumak hakkındaki yazımızı buradan okuyun.
- Nakit toplamı. Örneğin hisse başına net 10 lira nakiti bulunan X hisselerinin değeri asla 10 liranın altına düşmeyecektir, bu, hissenin taban fiyatıdır. Gene bu konu hakkında detayları bilanço okuma konusunda bulabilirsiniz konu burada.
Ağır tempolu kuruluşlar
- Bu hisseler daha çok temettüleri için alınır. Bu yüzden öncelikle temettülerin düzenli olarak ödenip ödenmediğine ve arttırılıp arttırılmadığına bakın.
- Kazancın ne kadarının temettü olarak ödendiğini bulmaya çalışın. Temettü yüzdesi düşükse şirket mali kriz dönemlerinde güvence altında demektir. Kazançları düşse bile temettü vermeye devam edebilir. Yüzde oranı yüksekse temettüler tehlikeye girebilir.
Orta tempolu kuruluşlar
- Bunlar kolay kolay iflas etmeyecek olan büyük şirketlerdir. Önemli olan hisse için ödediğiniz fiyattır. Fiyat/kazanç oranı hisse fiyatının gerçek değerinin üzerinde olup olmadığını size gösterecektir.
- Satın alınan yan kuruluşları gözden geçirin. İleride şirketin kazançlarını olumsuz yönde etkileyebilirler mi?
- Şirketin uzun süreli büyüme hızına bakın, son yıllarda aynı hızı tutturabilmiş mi?
- Hisseyi elinizde uzun süre tutacaksanız şirketin ekonomik durgunluk dönemlerinde ve borsa krizlerinde nasıl bir performans gösterdiğini öğrenin.
Döngüsel Kuruluşlar
- Şirketin elindeki mevcut mallara ve arz-talep ilişkisine özellikle dikkat edin. Piyasaya yeni giren şirketleri izleyin, bunlar sizin için pek olumlu olmayabilir.
- Döngünün sonuna doğru işler canlanmaya başlayıp kazanç en yüksek noktasına çıkınca fiyat/kazanç oranında da bir azalma olacaktır.
- Şirketin kazancını arttırması beklenen ürünün, kuruluşun ürünleri arasında büyük bir yer tutup tutmadığını öğrenin.
- Son yıllardaki kazanç artışını öğrenin. %20-25 idealdir
- Kuruluş başarısını birden fazla kent ya da bölgede kanıtlamış, böylece yayılmaya başlamış olmalı.
- Şirketin gelişmesi sona ermiş olmamalı.
- Hissenin fiyat/Kazanç oranı büyüme hızına yakın mı? Bu konuyu PEG değerinde anlattık buradan okuyabilirsiniz.
- Kuruluşun yayılması hızlanıyor mu (geçen yıl üç, bu yıl beş otel) yoksa yavaşlıyor mu (geçen yıl beş, bu yıl üç otel)?
- Kuruluşun hisseleri yatırımcı kurumların portföyünde bulunmamalı. Analistler henüz şirketin kokusunu almış olmamalı. (Hisse fiyatı artmakta olan hızlı tempolu şirketler için bu olumlu bir faktördür.)
Yeniden canlanan şirketler
- En önemlisi, şirket alacaklıları ile başa çıkabilecek mi? Elinde ne kadar nakit var? Borcu ne kadar? Borç yapısı nasıl? Elinde nakit yoksa borçlarını iflas etmeksizin nasıl ödeyecek? Bu konuda bilgi için buradaki yazımız okunabilir.
- Şirket nasıl canlanacak? Kendisine zarar getiren yan kuruluşları satabiliyor mu? Bu konu şirketin kazancını büyük ölçüde etkileyebilir.
- Satışlar ve iş anlaşmaları artıyor mu? Masraflar azaltılıyor mu? Azaltılıyorsa bunun etkisi ne olacaktır?
Mal varlığı açısından zengin kuruluşlar
- Mal varlıklarının değeri nedir? Gizli mal varlıkları var mı? Bu konu hakkındaki yazımız burada
- Kuruluşun borcu ne kadar? Bu konudaki yazımız burada
- Şirket yeni borçlar alarak mal varlıklarının değerini azaltıyor mu?
- Hissedarlar bu mal varlıklarının yararını görebilecekler mi?
ÖZETLE
Kuruluşları yakından tanıyın. Hisseleri almanız için belirli nedenler var mı?
Hisseleri kategorilere ayırın, böylece onlardan beklentilerinizi daha iyi anlayabilir ve analiz için gözden kaçırdığınız bir şey olmaz. Ben ilerde sizinle bu konu için bir liste yapacağım.
Büyük şirketler küçük adımlarla, küçük şirketler büyük adımlarla ilerler.
Belirli bir ürünün getireceği kara güveniyorsanız bu ürünün şirket içindeki payını öğrenin.
Kar etmeğe başlamış ve diğer bölgelere başarılı bir biçimde yayılabileceklerini kanıtlamış küçük boyutlu şirketleri ile ilgilenin.
Yıllık büyüme hızlan yüzde 50 ile 100 arası olan şirketlere kuşku ile bakın.
Moda sanayilerdeki moda hisselerden uzak durun.
Plansız yayılma ve çeşitlenme stratejisi uygulayan şirketlerden kaçının.
Hisseyi ucuza almak için aceleci davranmayın, kuruluşun başarısını kanıtlamasını bekleyin.
İş ve yakın çevrenizden edindiğiniz bazı bilgiler profesyonel borsacılara aylar, hatta yıllar sonra ulaşabilir. Bu konuda kulaklarınızı açın. Ama bakın haber sitesi tweet demiyorum size özel bilgiler.
Size hisse tavsiye eden kişilere fazla güvenmeyin, bu kişiler son derece akıllı ya da zengin olsalar, hatta son tavsiye ettikleri hisse değer kazanmış olsa da. Size tavsiye edilen hisseleri dikkatle araştırın.
Bazı tavsiyler, özellikle konunun uzmanlarının verdiği tavsiyeler son derece yararlı olabilir. Ama bu uzman dediğimiz kişi borsa uzmanı değil, örneğin bir doktordan ilaç sanayi tavsiyesine kulak asılabilir. Ama bir doktordan demir çelik sanayi tavsiyesine kulak asılmaz.
Sıkıcı, sıradan, iddiasız ve henüz borsanın dikkatini çekmemiş basit kuruluşlara yatırım yapın.
Büyümesini tamamlamış sektörlerden ziyade hızlı büyümeyi başaran (yüzde 20-25) şirketler ideal yatırımlardır.
Kimsede olmayan bir ürün ya da formülü olan şirketleri tercih edin.
Ekonomik sorunları olan şirketlerin hisselerini alırken mali durumlarını iyice araştırın, banka borçlarından kaçının.
Borcu olmayan şirket iflas etmez.
Yönetimin başarısını değerlendirebilmek zordur. Hisse alırken yöneticilerin kişisel özelliklerine değil, şirketin durumuna bakın.
Yeniden canlanan şirketler size büyük kar sağlayabilir.
Fiyat-kazanç oranına dikkat edin. Hisse fiyatı gerçek değerinin çok üzerindeyse şirket ne kadar başarılı olursa olsun sizin kar edebilmeniz çok zordur.
Hissesini aldığınız kuruluşları izlemeye devam edin.
Kendi hisselerini geri satın alan şirketlerle ilgilenin.
Kuruluşun geçmiş yıllardaki temettü ödemelerine ve ekonomik durgunluk dönemlerindeki kazanç oranlarına bakın.
Büyük yatırımcı kurumların dikkatini çekmemiş kuruluşlara yönelin.
Şirkete ortak olmadığı halde şirketin hisselerinden satın alan yöneticiler tarafından idare edilen kuruluşları seçin.
Şirket içi hisse alımları (insider buying) iyiye işarettir, özellikle birkaç kişi tarafından aynı anda yürütülüyorsa.
Haftada en az bir saatinizi yatırım araştırmasına ayırın.
Sabırlı olun. Hisselere zaman tanıyın.
Defter değerine bakarak hisse almayın. Hissenin gerçek değerini hesaplayın.
Bir kuruluş hakkında kuşkularınız varsa hemen girişimde bulunmayın, aradan biraz zaman geçsin.
Yatırım yapacağınız hisseleri seçerken en az yeni bir buzdolabı seçerken gösterdiğiniz özeni gösterin.
0 Yorumlar