ÖNCE DÜŞÜNMEK
Artık hisselerini aldığınız kuruluşun saydığımız altı kategoriden hangisine girdiğini anlamış bulunuyorsunuz.
Hisse analizi ile ilgili konular ve sıralamaları;
1- Şirketi tanıma, okuma linki burada
2- Büyük , küçük şirket Link, burada
3- Büyüme hızı link burada ve ayrıca bu konu
4- Kusursuz hisse link burada
5- Uzak durulması gereken hisse link burada
6- Fiyat kazanç (F/K) oranı link burada
7- Örnek ideal şirket Link burada
8- Fiyat kazanç oranı (F/K) nasıl hesaplanır? link burada
9- Bilanço okumak ; link burada
10- Şirketin borç durumu link burada
11- Şirketin defter değeri link burada
12- Şirketin nakit akışı link burada
13- Şirketlerin ürün stok miktarları link burada
14- Analiz sonrası izlem ve gözlem link burada
15- Kapanış ve özet bilgiler link burada
Bu kategorileri gene buraya bırakıyorum;
1- Şirketi tanıma, okuma linki burada
2- Büyük , küçük şirket Link, burada
3- Büyüme hızı link burada
4- Kusursuz hisse link burada
5- Uzak durulması gereken hisse link burada
6- Fiyat kazanç (F/K) oranı link burada
7- Örnek ideal şirket Link burada
Fiyat/kazanç oranı hissenin bugünkü fiyatının asıl değerinin altında mı üstünde mi olduğunu size gösteriyor.
Bundan sonraki adımınız şirketin gelecekte büyümesini hızlandırmak ya da kazançlarını arttırmak için neler yapmayı planladığını öğrenmek olacaktır.
Biz buna "araştırma" diyoruz.
Mal varlığı açısından zengin olan şirketlerin dışında (bu tip şirketlerin hissesini aldıysanız size düşen arkanıza yaslanıp gayrı menkullerin, petrol yataklarının ya da televizyon istasyonlarının gerçek değerlerinin anlaşılmasını beklemektir) kazançların artması için şirketin dinamik bir gelişme içinde olması gerekir.
Bunun ne tür bir gelişme olduğunu bilirseniz şirketin adımlarını daha rahat izleyebilirsiniz.
Bir hisseyi satın almadan önce iki dakika kendi kendinize sohbet edeceksiniz.
Bu şirketle niçin ilgileniyorum, şirketin başarılı olması için ne gerekiyor, şirketin karşısındaki engeller neler, anlamaya çalışın.
Eğer bir hisse ile ilgili bilgilerinizi ailenize, dostlarınıza ya da köpeğinize bir çocuğun bile anlayabileceği kadar basit bir dille aktarabiliyorsanız durumu iyice kavramışsınız demektir. Tabii bu bilgi, "twitter da biri bilmem hangi şirketin borsayı yerinden oynatacağını söyledi," türünden değil, daha köklü bir bilgi olmalıdır.
Kendi kendinize konuşurken ele alabileceğiniz konulardan bazıları şunlardır:
Eğer ilgilendiğiniz şirket ağır tempoyla büyüyen bir şirketse sizi çeken tarafı dağıttığı temettüler olabilir. (Yoksa bu hisselerin kime ne faydası vardır?) öyleyse araştırmanızı yaparken söz konusu kuruluş son on yıldır kazancını sürekli arttırmış mı, karı yüksek mi, temettülerini düzenli olarak ödemiş mi, son üç ekonomik durgunluk da dahil olmak üzere hem iyi hem kötü dönemlerinde temettüleri sürekli olarak arttırmış mı, sorularını sormanız gerekmektedir.
Ayrıca bu kuruluşun katıldığı yeni projeler kendisine kar sağlayacak mı, diye düşünmeniz de gerekir.
Eğer almak istediğiniz hisseler döngüsel bir şirkete aitse iş koşullarını, şirketin elindeki malları ve bunların fiyatlarını göz önünde bulundurmak zorundasınız. "X sanayiinde üç yıldır durgunluk yaşanıyor, ama bu yıl durum değişecek. Buna eminim, çünkü çok uzun süredir ilk kez bu yıl X satışları artış gösterdi. X şirketinin ürünleri iyi satıyor, son on sekiz ayda şirket zarar eden beş fabrikayı kapattı, işçi masraflarının yüzde yirmisini kesti ve kazançlar yukarı doğru fırlamak üzere," diye düşünmelisiniz.
Mal varlığı açısından zengin şirketlerden birine ait hisse satın alacaksanız bu varlıklar neler, değerleri nedir, öğrenmelisiniz.
"Hissenin fiyatı 8 lira, ama şirketlerin x üreten bölümü tek başına hisse başına 4 lira eder, emlakların fiyatı ise 7 lira. Demek ki hisse, değerinin 3 lira altında satılıyor. Şirketin kendi elemanları hisseleri kapış kapış alıyor, kazançlar düzenli olarak artıyor, üstelik kuruluşun hiç borcu yok," diyebiliyorsanız hiç durmayın, hisseyi alın.
Söz konusu şirket iflasın eşiğinden dönerek yeniden canlanma süreci içine girmişse acaba kuruluş karını arttırabilmek için ne gibi planlar yaptı, bu planlar başarılı olabilecek mi, diye sorun kendi kendinize. "
X hatalı yayılma stratejisinden vazgeçti. Elinde on bir yan kuruluştan sadece ikisi kaldı. Elindeki Y ve Z yi iyi fiyata satarak en iyi bildiği iş sektörüne geri döndü. Şirket kendisine ait milyonlarca hisseyi geri aldı. Y satan yan kuruluş piyasa payını yüzde 7'den yüzde 25'e çıkardı. Yakında piyasaya yeni bir Y ürünü çıkaracak. Kazançlar hızla artıyor," diyebiliyor musunuz?
Bu orta tempolu bir şirketse en önemli faktörler fiyat/kazanç oranı, hisse fiyatının son aylarda fazlasıyla yükselip yükselmediği ve kazanç oranının artıp artmayacağı, artacaksa neyin sayesinde artacağıdır. Kendi kendinize şöyle diyebilirsiniz: "X hisselerinin fiyatı fiyat/kazanç oranına göre çok düşük, iki yıldır yerinde sayıyor. Kuruluşun durumu ise iyi. Şuradaki payının yarısını halka sattı. Yeni ürün satışlarındaki artış büyüme hızını da arttırdı. Geçen yıl bir yıl öncesine oranla yüzde 36 oranında daha fazla X ürünü tüketildi. Yurtdışındaki satışlar genelde olumlu bir çizgi izliyor. Ayrı bir hisse alım programı sayesinde X bölge bayilerinin çoğunu geri satın aldı. Artık kuruluş dağıtım ve yurtiçi satışlarını daha rahat kontrol edebilecek.
Bu nedenlerden dolayı X herkesin sandığından daha fazla kar edecek."
Eğer ilgilendiğiniz kuruluş hızlı büyüyen bir şirketse daha fazla büyümesine olanak var mı, bir düşünün. "X İzmir de kurulan bir hotel zinciri. Bu ildeki karları çok yüksekti. Geçen yıl hotellerinin sayısını yüzde yirmi arttırdı. Kazançlar sürekli olarak artmakta. Kuruluş gelecekte de büyümesine devam etmek istiyor. Fazla borcu yok. Hotel sektörü son yıllarda fazla gelişme göstermiyor ve yoğun rekabet var, ama X arada sivrilmeyi başaranlardan. Piyasa doyuncaya kadar daha çok yayılabilir," diyebiliyorsanız hisseleri de güvenle alabilirsiniz.
Hisse senedi alırken yapmanız gereken araştırmanın ana hatları bunlardır. Bu bilgilerin dışında önemli olduğunu düşündüğünüz diğer ayrıntıları da araştırmanıza katabilirsiniz.
Elinizde ne kadar çok bilgi olursa o kadar iyi.
İpuçları;
- Şirket analizine zaman ayırın
- Rakiplerini araştırın
- Rakiplerinin övdüğü firmalar çok iyidir.
- Henüz kendini kanıtlamamış bir kuruluşa yatırım yapmakta acele etmeyin.
0 Yorumlar