Philip A. Fisher: Sıradan Hisseler Sıradışı Kârlar – Tam Kitap Özeti ve 15 İlke
Philip A. Fisher, modern yatırım dünyasının en etkili figürlerinden biri olarak kabul edilir. Klasik eseri "Sıradan Hisseler Sıradışı Kârlar", geleneksel finans camiasının istatistiksel ve matematiksel hesaplamalara dayanan yaklaşımına karşı çıkarak, kalitatif (niteliksel) analizin ve uzun vadeli büyüme hisselerinin önemini vurgular. Kitap, yalnızca bir yatırım kılavuzu değil, aynı zamanda efsanevi yatırımcı Warren Buffett'ın yatırım felsefesinin oluşumunda temel teşkil eden bir başyapıttır.
Fisher, yatırımda asıl amacın en az riskle en fazla toplam kârı elde etmek olduğunu belirtir. Bu amaca ulaşmanın yolu ise, büyüme potansiyeli taşıyan, iyi yönetilen şirketleri keşfetmek ve bu yatırımı çok uzun bir süre elinde tutmaktan geçer. Fisher'a göre, doğru hisseler satın alınır ve yeterince uzun bir süre elde tutulursa, daima kar getirirler.
Büyüme Hissesi Avcılığı: Bilgi Toplama (Scuttlebutt) Yöntemi
Fisher'ın felsefesinin temel taşı, borsadan en yüksek uzun vadeli karı elde etmek için inzivaya çekilerek yapılan matematiksel hesaplamaların tayin edici etkisinin çok küçük olacağı görüşüdür. Bunun yerine, şirket hakkında içeriden bilgi toplamayı temel alan "Bilgi Toplama" (Scuttlebutt) yöntemini önerir. Bu yöntem, bir hisse senedi hakkında bilgi almak için sadece şirketin yönetim kurulu başkanıyla konuşmakla kalmaz, aynı zamanda şirketin müşterilerine, rakiplerine ve tedarikçilerine odaklanmayı gerektirir.
Amaç, faaliyet raporlarında görülmeyen, yönetim becerisi, ürün kalitesi, araştırma hızı ve etik gibi kritik faktörlere dair derinlemesine bir bakış açısı kazanmaktır. İyi bir yönetim, örneğin, tedarikçileriyle sıkı pazarlıklar yapmak yerine, piyasa daraldığında bile güvenilir bir kaynağa sahip olmak için onlara sözleşme fiyatının üzerinde ödeme yapmayı tercih edebilir. Bu tür politika farklılıkları, "Bilgi Toplama" yöntemiyle ortaya çıkarılır.
Ne Almalı? Hisse Senetlerinde Aranacak 15 İlke (Fisher'ın Büyüme Kriterleri)
Kitabın en önemli bölümü olan 3. Bölüm, "Ne Almalı? Hisse Senetlerinde Aranacak 15 İlke" başlığını taşır. Fisher'a göre, bir şirketin olağanüstü bir yatırım fırsatı olup olmadığını belirleyen 15 kritik soru, şirketin sadece mali tablolarına değil, geleceğe yönelik potansiyeline ve yönetimine odaklanır:
Ürün ve Pazar Kriterleri (Ne İş Yapıyorlar?)
* Şirketin, satışları ve kârları önemli ölçüde artırması için yeterli pazar potansiyeli olan ürünleri veya hizmetleri var mı?
* Yönetim, mevcut cazip ürün grubundaki büyüme potansiyeli büyük ölçüde tüketildiğinde, toplam satış potansiyelini daha da artıracak yeni ürünler veya süreçler geliştirmeye devam etmeye kararlı mı?
* Şirketin araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) çabaları ne kadar etkili ve kârlı?
* Şirketin ortalama üzerinde bir satış organizasyonu var mı?
* Şirket, kâr marjını koruyacak kayda değer bir kâr marjına sahip mi?
Yönetim Kriterleri (Yönetim Ne Kadar İyi?)
* Şirket, kâr marjını korumak ve artırmak için maliyet analizini ve muhasebe denetimini ne kadar iyi kullanıyor?
* Şirketin insan ilişkileri ve personel yönetimi ortalamanın üzerinde mi?
* Şirketin yönetici ilişkileri iyi mi?
* Şirketin derin ve yetenekli bir yönetici kadrosu var mı (tek bir dahiye bağlı değil mi?)
* Şirketin maliyet kontrol muhasebesi ne kadar iyi?
Finansal ve Uzun Vadeli Kriterler (Finansal Yapı ve Etiği)
* İşletmenin, yatırımcıya şirketin rekabet açısından ne kadar mükemmel olabileceğine ilişkin önemli ipuçları veren benzersiz yönleri var mı?
* Şirketin uzun vadeli kâr beklentisi var mı?
* Şirketin, büyüme nedeniyle yeni hisse senedi ihracatı yapma olasılığı var mı?
* Yönetim, işler yolunda giderken, yatırımcılarla samimi bir şekilde iletişim kuruyor mu?
* Yönetimin çıkarları hissedarların çıkarlarıyla uyumlu mu?
Ne Zaman Almalı, Ne Zaman Satmalı? (Zamanlama ve Sabır)
Fisher, doğru hisse senedini seçmenin zor bir iş olduğunu, ancak bir kez bulunduğunda sabırlı olmanın büyük kârlar için zorunlu olduğunu vurgular.
* Ne Zaman Almalı (Zamanlama): Fisher, hisse senedi fiyatlarının kısa vadedeki hareketlerini doğru tahmin etmenin zor olduğunu (%60'tan daha büyük bir oranda doğru tahmin etmenin zor olduğunu) belirtir. Bu nedenle, piyasayı zamanlamaya çalışmak yerine, doğru hisseleri uygun fiyatlardan bulmaya odaklanılmalıdır.
* Ne Zaman Satmalı: Satış, nadiren gerekli olmalıdır. Hisseyi satmak için iki temel neden vardır:
* Şirketin başlangıçta yatırım yapılmasını sağlayan temel nitelikleri bozulduğunda (yönetim değişimi, Ar-Ge'nin durması, rekabet avantajının kaybolması gibi).
* Daha sonra çok daha fazla değer kazanacak açıkça daha cazip bir yatırım fırsatı ortaya çıktığında.
* "Sonsuza Kadar Elde Tutma": Fisher, iyi bir hisseyi "fazlasıyla fiyatlandığı için" satmayı tavsiye eden yaklaşımlara karşı çıkar. Gerçekten önemli olanın, daha sonra çok daha fazla değer kazanacak bir pozisyonu bozmamak olduğunu söyler. Fisher'ın Motorola hissesini 21 yıl boyunca elinde tutarak, S&P 500 endeksini yediye katlayan olağanüstü bir getiri elde etmesi bu felsefenin en somut kanıtıdır.
Yatırımcıların Yapmaması Gerekenler ve Fisher'ın Kâr Payı Görüşü
Fisher, yatırımcıların kaçınması gereken davranışları 8. ve 9. Bölümlerde sıralar:
* Portföy çeşitlendirmesi konusunda aşırı strese girmeyin. Fisher, bir bireyin portföyünde on veya on iki farklı hisse senedinin yeterli olduğunu, yirminin üzerindeki farklı hisse senedi bulundurmanın finansal acemilik işareti olduğunu savunur.
* Kalabalığın peşinden gitmeyin. Finans camiasının sevgilisi olan şirketlere karşı aşırı titizlik gösterilmeli; kalabalığın kötümser olduğu anda doğru kararı veren akıllı yatırımcı, ekstra kazanç sağlayabilir.
* Savaş korkusuyla alım yapmaktan çekinmeyin (korkunun bir alım fırsatı yarattığını belirtir).
* Kâr Payı (Temettü) Yaygarası: Fisher, büyüyen şirketlerin kazançlarını dağıtmak yerine, yeni ve aynı ölçüde cazip yatırımlara yönlendirmesinin daha az riskli olduğunu savunur. Vergi ödemeyen yatırımcılar için, dağıtılmayan kârların yeniden yatırıma dönüştürülmesi, ek gelir seçeneğinden daha önemlidir.
Sonuç: Muhafazakar Yatırımcı Rahat Uyur
Fisher'ın felsefesi, "Muhafazakâr Yatırımcı Rahat Uyur" başlığı altında özetlenir. Bir şirketin sıradışı kâr potansiyelini artırması, aynı zamanda hisse senedini de muhafazakâr (güvenli) bir yatırım haline getirir. Eğer yatırım, mali gücü yeterli, iyi yönetilen bir şirkette ise, en büyük ayı piyasası bile portföyün değerini yok edemez. Fisher, piyasaların tamamen etkin olduğu fikrini de reddeder ve etkin piyasa yanılgısının akıllı yatırımcılar için fırsatlar yarattığını belirtir. Gerçek bir büyüme hissesi bulmak için çaba gösteren ve sabırla bekleyen yatırımcı, sıradan kârların çok ötesine geçme potansiyeline sahiptir.
Bu rehber, bir şirkette uzun vadeli olağanüstü kâr potansiyeli yaratacak 15 kritere odaklanıyor ve "bilgi toplama" (Scuttlebutt) adı verilen derinlemesine kalitatif araştırma yöntemini detaylandırıyor. Neden çeşitlendirmeden kaçınılması, ne zaman alınıp ne zaman satılmaması gerektiği gibi kritik dersleri içerir. Fisher, büyük kârlar için sabırla elde tutma stratejisini (Motorola örneği) kanıtlayarak, portföyünüzü sıradanlıktan çıkarıp "sonsuza dek elde tutulacak" büyük şirketleri bulmanız için bir yol haritası sunar.
0 Yorumlar